Mục lục
Dưới đây là bài ngữ văn 8 soạn bài trong lòng mẹ của tác giả Nguyên Hồng. Kiến mong qua bài soạn này các em có thể nắm được xuyên suốt nội dung bài học và cảm nhận rõ hơn về diễn biến tâm lí nhân vật bé Hồng. Từ đó thêm hiểu và thông cảm cho nhân vật này.
Phần 1 – Thể loại và bố cục – Soạn bài Trong lòng mẹ
Trước khi đi vào soạn bài Ngữ văn lớp 8 “Trong lòng mẹ”, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về tác giả, tác phẩm.
1. 1. Tác giả Nguyên Hồng
– Nguyên Hồng (1918 – 1982). Tên khai sinh của ông là Nguyễn Nguyên Hồng, quê ở thành phố Nam Định. Nguyên Hồng sống chủ yếu ở thành phố cảng Hải Phòng, trong một xóm lao động nghèo.
– Ông có tuổi thơ thiếu thốn tình cảm và vật chất, sinh ra trong gia đình có hoàn cảnh bất hạnh. Ông mồ côi cha từ nhỏ, phải sống với những người cô ruột cay nghiệt. Ngay từ khi còn bé, Nguyên Hồng đã phải lưu lạc, bôn ba cùng mẹ đi khắp nơi để bán hàng kiếm sống.
– Ông viết nhiều thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết, kí, thơ.
– Các tác phẩm chính: Bỉ vỏ (tiểu thuyết, 1938); Những ngày thơ ấu (hồi kí, 1938); Trời xanh (tập thơ, 1960); Cửa biển (bộ tiểu thuyết 4 tập: 1961, 1967, 1973, 1976); Núi rừng Yên Thế (bộ tiểu thuyết lịch sử nhiều tập chưa viết xong); Bước đường viết văn (hồi ký, 1970).
– Trong những tác phẩm của Nguyên Hồng, hình ảnh người phụ nữ và trẻ em trong xã hội cũ được nhà văn dành nhiều niềm yêu thương, đồng cảm.
– Văn bản Trong lòng mẹ được trích từ tập hồi kí Những ngày thơ ấu. Đây được coi là những dòng hồi ức sinh động, chân thực đầy cay đắng về tuổi thơ không êm đềm của nhà văn.
– Đối tượng sáng tác: những con người nhỏ bé, những lớp người dưới đáy của xã hội thành thị. Ông xứng đáng được coi là nhà văn chân chính của những người khốn khổ. Một tình cảm nhân đạo thiết tha đối với quần chúng lao động nghèo thấm đượm trong toàn bộ sáng tác của nhà văn.
– Được mệnh danh là nhà văn của những người cùng khổ với biệt hiệu “Nhà văn của phụ nữ và trẻ em”.
– Là nhà văn của niềm tin và ánh sáng, luôn đi tìm vẻ đẹp của con người trong khổ đau, khám phá chất thơ của đời sống cần lao.
– Giọng điệu trữ tình vừa bồng bột thiết tha, vừa sôi nổi mãnh liệt.
– Giải thưởng: Với những đóng góp của Nguyên Hồng dành cho nền văn học dân tộc, ông được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996.
1. 2. Xuất xứ văn bản:
Đoạn trích Trong lòng mẹ là chương IV của tác phẩm Những ngày thơ ấu của nhà văn Nguyên Hồng. Những ngày thơ ấu là tập hồi kí kể về tuổi thơ cay đắng của tác giả. Tác phẩm gồm 9 chương, được đăng báo năm 1938, in thành sách lần đầu năm 1940.
1. 3. Tóm tắt soạn bài Trong lòng mẹ – Nguyên Hồng:
Chú bé Hồng sinh ra là kết quả của cuộc hôn nhân miễn cưỡng không tình yêu: Người bố nghiện ngập, người mẹ trẻ trung luôn khao khát tình yêu thương song đành chôn vùi tuổi xuân bên người chồng nghiện ngập. Cuối cùng người bố chết, người mẹ bỏ lại hai anh em Hồng để đi “tha hương cầu thực” trong sự ghẻ lạnh của họ hàng. Còn bà cô bên nội thì luôn gieo rắc vào đầu chú bé những rấp tâm tanh bẩn để chú cũng hoài nghi và ghét bỏ người mẹ của mình. Nhưng Hồng không những không ghét mẹ mà còn hiểu, thông cảm cho mẹ, lại còn càng ghét những cổ tục đã đày đọa mẹ. Chiều hôm ấy khi vừa tan học, thoáng thấy bóng người ngồi trên xe kéo giống mẹ, chú liền gọi theo với giọng bối rối. Khi người mẹ quay đầu lại, Hồng liền sà vào lòng mẹ rồi hai mẹ con cùng sụt sùi hỏi thăm nhau. Khi ở trong lòng mẹ, chú chẳng còn mảy may đến những lời nói thâm độc của bà cô nữa.
1. 4. Bố cục:
Chia làm 2 phần:
+ Đoạn 1 (từ đầu…người ta hỏi đến chứ) : Cuộc đối thoại giữa Hồng và bà cô cay nghiệt
+ Đoạn 2 ( phần còn lại): Cuộc gặp gỡ cảm động, hạnh phúc của hai mẹ con Hồng
1. 5. Thể loại: Tự sự xen lẫn biểu cảm
Phần 2 – Hỗ trợ soạn bài
Kiến Guru sẽ hướng dẫn bạn đọc soạn ngữ văn 8 bài “Trong Lòng Mẹ” của tác giả Nguyên Hồng.
Câu 1 ( trang 20 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):
– Nhân vật người cô chú bé Hồng:
+ Nhân vật bà cô gây ấn tượng mạnh với người đọc bởi dã tâm, lời nói cay nghiệt, độc ác và bảo thủ trước những lề lối tàn nhẫn của xã hội cũ.
+ Xoáy sâu vào sự thiếu thốn tình mẫu tử của bé Hồng bằng câu hỏi nhẫn tâm ” mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mẹ mày không”
+ Ý nghĩ cay độc trong giọng nói, nét mặt cười rất kịch
+ Cố gieo rắc vào đầu đứa cháu hoài nghi để chia rẽ tình mẹ con
+ Giọng nói, cử chỉ quan tâm của bà cô là giả dối, sáo rỗng
+ Khi đứa cháu khóc bà cô vẫn cố tình khơi vào nỗi đau của cháu
= > Bà cô với dã tâm độc ác muốn chia rẽ tình cảm mẹ con, muốn đứa cháu “khinh miệt và ruồng rẫy mẹ” bằng những cử chỉ ngọt ngào nhưng rất kịch, hành động quan tâm giả dối, lời nói cay độc, nhẫn tâm, ý nghĩ xấu xa, nham hiểm.
Câu 2 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):
– Tình yêu thương của chú bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh:
+ hơn 1 năm không có tin tức của mẹ nhưng Hồng vẫn không hề trách cứ, ghét bỏ mẹ.
+ tưởng tượng ra vẻ mặt rầu rầu, hiền từ của mẹ
+ Nhận ra dã tâm chia rẽ tình mẫu tử của bà cô độc ác, Hồng vẫn luôn yêu thương, kính trọng mẹ.
+ Muốn nghiến nát những cổ tục đã đày đọa mẹ, thấu hiểu hoàn cảnh, nỗi đau mẹ đã phải trải qua
+ Gặp lại mẹ Hồng sung sướng, hạnh phúc, quên hết những uất ức, khổ cực khi phải sống trong gia đình giả dối, nhẫn tâm.
+ Muốn bé lại để được mẹ yêu thương, chăm sóc, vỗ về.
Câu 3 ( trang 20 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):
Chất trữ tình thể hiện trong văn Nguyên Hồng:
– Tình huống truyện, nội dung đặc sắc:
+ Hồng phải sống trong sự cay nghiệt ghẻ lạnh của họ hàng
+ người mẹ âm thầm chôn tuổi thanh xuân, chịu nhiều cay đắng, thành kiến của xã hội cũ
+ sự yêu thương, kính mến mẹ không hề lung chuyển, thay đổi trước lời nói, rắp tâm tàn độc của người cô
– Dòng cảm xúc mãnh liệt của Hồng:
+ Xót xa, tủi nhục, căm hờn, uất nghẹn
+ Quyết liệt bảo vệ tình mẫu tử
+ Thấu hiểu, cảm thông và yêu thương mẹ
– Hình ảnh so sánh gây ấn tượng mạnh, giàu sức biểu đạt, gợi cảm
– Lời văn say mê diễn đạt cảm xúc dạt dào, chân thật
-Kết hợp tài tình, nhuần nhuyễn kể, tả, biểu lộ cảm xúc.
Câu 4 ( trang 20 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):
Hồi ký thuộc thể kí, là truyện kể từ bằng chính ngôi kể tác giả kể về những sự kiện có thật trong quá khứ mà tác giả đã chứng kiến hoặc trải qua
Hồi ký giống nhật kí ở việc được giãi bày theo trình tự thời gian. Hồi ký mang tính chủ quan nhưng sinh động chân thật bởi những dòng diễn đạt cảm tưởng trực tiếp của tác giả.
Câu 5 (trang 20 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):
– Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng:
+ Nhân vật trong các sáng tác chính của ông là phụ nữ và trẻ em: hồi kí Những ngày thơ ấu, tiểu thuyết Bỉ vỏ, Khi đứa con ra đời, Hai nhà nghỉ…
+ thấu hiểu, đồng cảm với những thân phận nhỏ bé bị o ép trong xã hội cũ.
+ Nhìn thấy được phẩm chất tốt đẹp cao quý của người phụ nữ, sự ngây thơ trong sáng của trẻ nhỏ.
– Trong đoạn trích những ngày thơ ấu:
+ Nhân vật bà cô đại diện những hủ tục phong kiến còn tồn tại
+ Nhân vật mẹ Hồng: hiện sinh hình ảnh người phụ nữ tảo tần, chịu nhiều vất vả, điều tiếng tủi nhục
+ Nhân vật bé Hồng: sống trong cảnh thiếu thốn tình cảm, mất mát trong gia đình.
Nội dung
Soạn bài “Trong lòng mẹ” của Nguyên Hồng để thấy chân thực một tuổi thơ nhiều bất hạnh của một đứa trẻ thiếu thốn tình cảm gia đình nhưng cuối cùng hạnh phúc cũng mỉm cười với Hồng khi an yên trong vòng tay mẹ. Qua đó, tác giả cũng thể hiện sự căm phẫn đối với chế độ cũ đã gây ra những bất công cho thân phận người phụ nữ.
Giá trị nội dung:
– Đoạn trích “Trong lòng mẹ” đã kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng và tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn thời thơ ấu đối với người mẹ bất hạnh, đáng thương của mình.
Giá trị nghệ thuật:
– Lời văn nhẹ nhàng, tình cảm, giàu hình ảnh
– Kết hợp lời văn kể chuyện với miêu tả, biểu cảm
– Sử dụng biện pháp so sánh, đối lập cùng các động từ mạnh
– Khắc họa thành công hình tượng nhân vật bé Hồng thông qua lời nói, hành động, tâm trạng sinh động chân thật.
Kết luận:
Qua bài ngữ văn 8 soạn bài trong lòng mẹ ta có thể cảm nhận được những cay đắng, tủi nhục của đứa trẻ mồ côi cha, sống xa mẹ và tình yêu thương vô bờ của chú dành cho người mẹ bất hạnh. Kiến mong những kiến thức được tóm gọn ở trên có thể hỗ trợ các em trong việc tìm hiểu văn bản dễ dàng hơn.
Hãy theo dõi thêm các nội dung bài học khác để việc học Ngữ văn thêm thú vị hơn nhé!!!
