Để có kiến thức cơ bản nhất về nhiễm sắc thể, các em có thể tham khảo bài viết này. Kiến Guru đã tổng hợp lý thuyết và trả lời câu hỏi của bài 8 sinh học 9 giúp các em có cái nhìn tổng quan và bao quát nhất về bài học. Hi vọng các em có thể ôn tập dễ dàng và hiệu quả thông qua bài viết dưới đây:

Nhiễm sắc thể là gì?

– Nhiễm sắc thể (NST) là vật thể tồn tại trong nhân tế bào, bắt màu thuốc nhuộm kiềm tính, do vật chất di truyền tập trung lại thành những sợi ngắn và có số lượng, hình dạng kích thước đặc trưng cho mỗi loài.

Đặc điểm của nhiễm sắc thể là gì?

Đầu tiên, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu khái quát về Nhiễm sắc thể nhé!

1 – Đặc trưng của bộ NST

Trong tế bào sinh dưỡng (tế bào xôma), nhiễm sắc thể (NST) tồn tại thành từng cặp tương đồng (giống nhau về hình thái, kích thước). Trong cặp NST tương đồng, một NST có nguồn gốc từ bố, một NST có nguồn gốc từ mẹ.

Do đó, các gen trên NST cũng tổn tại thành từng cặp tương ứng (hình 8.1). Bộ NST chứa các cặp NST tương đồng gọi là bộ NST lưỡng bội, được kí hiệu là 2n NST Bộ NST trung giao tử chỉ chứa một NST của mỗi cặp tương đồng được gọi là bộ NST đơn bội, kí hiệu là n NST.

Ngoài ra, ở những loài đồng tính, có sự khác nhau giữa cá thể đực và cá thể cái ở một cặp NST giới tính được kí hiệu tương đồng là XX và XY.

Tế bào của mỗi loài sinh vật có một bộ NST đặc trưng về số lượng và hình dạng (bảng 8 và hình 8.2).

Tùy theo mức độ duỗi và đóng xoắn mà chiều dài của NST khác nhau ở các kì của quá trình phân chia tế bào. Tại kì giữa, NST co ngắn cực đại và có chiều dài từ 0,5 đến 50 μm, đường kính từ 0,2 đến 2 μm (1 μm = 10^-3 mm), đồng thời có hình dạng đặc trưng như hình hạt, hình que hoặc chữ V.

2 – Cấu trúc

– Hình dạng và cấu trúc siêu hiển vi của NST được mô tả khi nó có dạng đặc trưng ở kì giữa của quá trình phân chia tế bào. Vì ở kì giữa NST co ngắn cực đại và có chiều dài từ 0,5 – 50 μm, đường kính 0,2 – 2 μm giúp ta có thể quan sát NST một cách rõ nhất.

– Cấu trúc NST: ở kì giữa NST tồn tại thành từng cặp, mỗi NST kép gồm 2 nhiễm sắc tử chị em (cromatit) gắn với nhau ở tâm động, chia nó thành 2 cánh.

+ Tâm động có vai trò: là vị trí liên kết của thoi vô sắc với NST, đảm bảo NST di chuyển về các cực của tế bào trong quá trình phân bào.

+ Mỗi crômatit gồm: 1 phân tử ADN và protein histon.

+ Vùng đầu mút có tác dụng bảo vệ NST và giúp các NST không dính vào nhau.

3 – Chức năng

– NST là cấu trúc mang gen có bản chất là ADN có vai trò quan trọng đối với sự di truyền:

+ Việc tập hợp ADN thành NST có vai trò lưu giữ, bảo quản thông tin di truyền trong tế bào.

+ Sự tự sao của ADN đưa đến sự nhân đôi của NST, nhờ đó các gen quy định tính trạng được di truyền qua các thế hệ.

Trả lời câu hỏi về Nhiễm sắc thể

Sau đây là phần Hướng dẫn Trả lời câu hỏi 1 2 3 Bài 8 trang 26 sgk Sinh học 9. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi và bài tập các bạn xem dưới đây:

1 – Bài 1 trang 26 sgk

Nêu ví dụ về tính đặc trưng của bộ NST mỗi loài sinh vật. Phân biệt bộ NST lưỡng bội và bộ NST đơn bội?

Lời giải:

Mỗi loài sinh vật khác nhau đều có bộ NST lưỡng bội khác nhau thể hiện ở số NST có trong tế bào, ví dụ:

• Người 2n = 46 => n =23
• Đậu Hà lan 2n=14 => n=7
• Ngô 2n = 24 => n =12
• Ruồi giấm 2n=8=> n=4

Phân biệt bộ NST lưỡng bội và bộ NST đơn bội:

2 – Bài 2 trang 26 sgk

Cấu trúc điển hình của NST được biểu hiện rõ nhất ở kì nào của quá trình phân chia tế bào? Mô tả cấu trúc đó.

Lời giải:

Cấu trúc điển hình của NST được biểu hiện rõ nhất ở kì giữa của nguyên phân. Ở kì này NST gồm hai nhiễm sắc tử chị em (crômatit) gắn với nhau tâm động (eo thứ nhất) chia nó thành hai cánh. Tâm động là điểm đính NST vào sợi tơ vô sắc trong thoi phân bào. Ở kì giữa chiều dài của NST đã co ngắn cực đại và có chiều dài từ 0,5 đến 50 μm, đường kính từ 0,2 đên 2 μm, có dạng đặc trưng như hình hạt, hình que hoặc hình chữ V.

3 – Bài 3 trang 26 sgk

Nêu vai trò của NST đối với sự di truyền các tính trạng

Lời giải:

Nhiễm sắc thể là cấu trúc mang gen có bản chất là ADN, chính nhờ sự tạo sao của ADN đưa đến sự tự nhân đôi của NST, nhờ đó các gen quy định tính trạng được di truyền qua các tế bào và cơ thể.

Các nội dung liên quan khác

Sau đây là phần Hướng dẫn Trả lời câu hỏi Bài 8 trang 24, 25 sgk Sinh học 9. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi và bài tập các bạn xem dưới đây:

1. Trả lời câu hỏi trang 24 sgk Sinh học 9

– Nghiên cứu bảng 8 và cho biết số lượng NST trong bộ lưỡng bội có phản ánh trình độ tiến hóa của loài hay không?

– Quan sát hình 8.2 và mô tả bộ NST của ruồi giấm về số lượng và hình dạng.

Trả lời:

– Số lượng NST trong bộ lưỡng bội không phản ánh trình độ tiến hóa của loài. Ta có thể thấy bằng cách so sánh số lượng NST của người so với các loài còn lại.

Ví dụ: người 2n= 46 NST trong khi đó tinh tinh 2n=48, gà 2n=78…

– Bộ NST của ruồi giấm được xếp thành 4 cặp có 8 NST: trong đó có 2 cặp hình chữ V, 1 cặp hình hạt, 1 cặp NST giới tính hình que (XX) ở con cái hay một chiếc hình que, một chiếc hình móc (XY) ở con đực.

2. Trả lời câu hỏi trang 25 sgk Sinh học 9

Quan sát hình 8.5 và cho biết các số 1 và 2 chỉ những thành phần cấu trúc nào của NST.

Trả lời:

Hình 8.5 mô tả cấu trúc của nhiễm sắc thể đang ở kì giữa của quá trình phân bào

– Số 1: Hai nhiễm sắc tử chị em hay hai crômatit được sinh ra do quá trình tự nhân đôi.

– Số 2: Tâm động còn gọi là eo thứ nhất.

Kết luận:

Sinh học luôn là bộ môn khiến nhiều bạn học sinh gặp khó khăn trong quá trình học do lượng kiến thức lý thuyết lớn và khó nhớ. Kiến hy vọng bài viết trên là tài liệu hữu ích cho việc học và ôn tập kiến thức của các em. Nhiễm sắc thể – Lý thuyết và trả lời câu hỏi đã tổng hợp những kiến thức đầy đủ nhất về bài 8 sinh học 9.

Chúc các em chinh phục thành công môn học này!