Mục lục
Ở chương trình ngữ văn 9 trong phần tiếng việt, chúng ta đã được học về thành phần cảm thán và thành phần tình thái. Hôm nay, Kienguru sẽ giới thiệu thêm một thành phần có trong ngữ văn 9 tập 2 nữa, đó là thành phần gọi đáp và thành phần phụ chú nằm trong bài các thành phần biệt lập tiếp theo.
Mời các bạn cùng tham khảo!
1. Hệ thống kiến thức Ngữ văn 9 Các thành phần biệt lập tiếp theo
Trước hết, chúng ta cùng tìm hiểu nội dung chính trong các thành phần biệt lập tiếp theo để nắm rõ nội dung kiến thức của bài.
1.1. Thành phần gọi – đáp
Đọc các từ ngữ in đậm ở những đoạn trích (từ truyện ngắn Làng của Kim Lân) sau đây và trả lời câu hỏi.
a) – Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không?
b) – Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ?
Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn bà mau miệng trả lời:
– Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.
Câu hỏi:
1. Trong những từ ngữ nào được dùng để gọi, từ ngữ nào được dùng để đáp?
2. Những từ ngữ dùng để gọi người khác hay đáp lời người khác như trong các câu trên có tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu hay không?
3. Trong các từ ngữ in đậm ở những câu trên, từ ngữ nào được dùng để tạo lập cuộc thoại?
Trả lời:
1. Từ Này dùng để gọi, cụm từ Thưa ông dùng để đáp
2. Những từ ngữ dùng để gọi người khác hay đáp lời người khác như trong các câu trên không có tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu.
3. Từ Này được dùng để tạo lập cuộc thoại.
1.2. Thành phần phụ chú
Đọc những câu sau đây và trả lời câu hỏi:
a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh – và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
b) Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
Câu hỏi:
a.Nếu được lược bỏ các từ ngữ in đậm, nghĩa của sự việc của mỗi câu trên có thay đổi không? Vì sao?
b. Ở câu (a) các từ in đậm thêm vào để chú thích cho cụm từ nào?
c. Trong câu (b) cụm chủ vị in đậm chú thích điều gì?
Trả lời:
a. Nghĩa sự vật của các câu trên không thay đổi khi lược bỏ phần từ ngữ in đậm. Vì các từ trên chỉ đóng vai trò bổ sung ý nghĩa cho thành phần chính, khi bớt đi không làm ảnh hưởng đến nội dung chính trong câu.
b. Cụm từ “và cũng là đứa con duy nhất của anh” được thêm vào để chú thích cho ” đứa con gái đầu lòng của anh”
Cụm từ ” tôi nghĩ vậy” chú thích cho điểu nhân vật tôi suy nghĩ
c. Cụm chủ – vị “tôi nghĩ vậy” có tác dụng báo cho độc giả biết rằng nhận định “Lão không hiểu tôi” diễn ra trong suy nghĩ của riêng nhân vật ” tôi”. Đấy là suy nghĩ của nhân vật ” tôi” chứ chưa hẳn đã đúng
Ghi nhớ nội dung:
- Các thành phần gọi đáp và phụ chú cũng là thành phần biệt lập
- Thành phần gọi đáp được dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp
- Thành phần phụ chú được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu. Thành phần phụ chú thường được đặt giữa dấu hai dấu gạch nganh, hai dấu phẩy, hai dấu ngoặc đơn hoặc giữa một dấu gạch ngang và một dấu phẩy. nhiều khi thành phần phụ chú được đặt giữa dấu hai chấm
2. Gợi ý soạn văn 9 Các thành phần biệt lập (tiếp theo)
Sau khi tìm hiểu nội dung chính có trong các thành phần biệt lập tiếp theo, Kienguru sẽ giúp các bạn soạn bài theo các câu hỏi có trong sgk.
2.1. Bài 1 trang 32 sgk Ngữ văn 9 tập 2
– Này bảo bác ấy có trôn đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy chốc họ vào thúc sưu, không có, họ lại đánh cho thì khổ. Ốm rề rề như thế nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn
– Vâng cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng đến hôm qua tới giờ còn gì.
- Từ ” Này” là thành phần gọi
- Từ ” Vâng” là thành phần để đáp
- Quan hệ giữa người gọi và người đáp ở trên là quan hệ trên dưới, thân thiện, tôn trọng
2.2. Bài 2 trang 32 sgk Ngữ văn 9 tập 2
- Thành phần gọi đáp: Bầu ơi
- Các tính chất chung không hề hướng đến ai. Bầu, bí ở đây ẩn dụ chỉ những người trong cùng một nước, cùng một dân tộc một truyền thống lịch sử
2.3. Bài 3 trang 33 sgk Ngữ văn 9 tập 2
a) Cụm từ “kể cả anh ” bổ sung thêm đối tượng cho cho cụm từ “mọi người”
b.Cụm từ:” các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ” bổ sung đối tượng cho cụm từ “Những người nắm giữ chìa khoá của cánh cửa này”
c) Cụm từ:” những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới” chú thích cho cụm từ ” lớp trẻ”, nhấn mạnh ý nghĩa về vai trò của lớp trẻ đối với tương lai của đất nước.
d) Cụm từ:“ có ai ngờ”, “ thương thương quá đi thôi” chú thích về thái độ của người nói đối với sự việc được nói đến.
2.4. Bài 4 trang 33 sgk Ngữ văn 9 tập 2
Cụm từ “kể cả anh “, cụm từ liên quan “mọi người”
Cụm từ:” các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ” ” cụm từ liên quan ” Những người nắm giữ chìa khoá của cánh cửa này”
Cụm từ :” có ai ngờ”, ” thương thương quá đi” cụm từ liên quan ” tôi” ” cô bé nhà bên”
2.5. Bài 5 trang 33 sgk Ngữ văn 9 tập 2
Ví dụ bài mẫu :
Bước vào thế kỉ mới – một thế kỉ đầy hứa hẹn với tương lai nhưng cũng đầy thử thách, con người, đặc biệt là thanh niên cần phải chuẩn bị những hành trang để có thể cất cánh trên chặng đường bay của mình bất cứ lúc nào. Chúng ta đang bước vào thời kì hội nhập và phát triển, cũng là thời kì của công dân toàn cầu với yêu cầu lao động ngày càng cao.
Vì thế mà hành trạng mà thế hệ trẻ Việt Nam cần phải tự trang bị cho mình ấy là tri thức, là kỹ năng, những phẩm chất tốt đẹp, tính cần cù, tỉ mỉ, chịu được khổ, được khó; dám chịu trách nhiệm, dám lên tiếng đấu tranh, dám nói và đặc biệt là phải có một trái tim yêu thương.
Muốn làm được điều ấy, thanh niên chỉ có một con đường duy nhất là học tập và rèn luyện kết hợp với trải nghiệm thực tiễn. Học tập và rèn luyện giúp trau dồi, nắm bắt kiến thức tốt nhất. Còn trải nghiệm thực tiễn giúp ta nhận ra khó khăn để khác phục những hạn chế, tiếp tục phát triển, vững bước đi lên.
Việt Nam là một nước là nước đang phát triển với nhiều điều kiện thuận lợi, nhưng muốn bật lên, vươn xa hơn nữa chỉ có đào tạo và phát triển con người. Đó mới là cách phát triển bền vững nhất.
Kết luận
Như vậy, bài viết đã hướng dẫn chi tiết ôn tập và soạn các thành phần biệt lập tiếp theo. Kienguru mong rằng qua các nội dung trên, các bạn đã nắm được kiến thức cũng như cách sử dụng cho từng trường hợp trong để áp dụng.
Để học tốt hơn tất cả các môn học, mời các bạn tải app Kiến Guru về máy để tham khảo các tài liệu cũng như các phần hướng dẫn chi tiết.
Chúc các bạn luôn đạt điểm cao trong học tập!
