Mục lục
Dòng điện xoay chiều có nhiều tác dụng trong đời sống, vì vậy các bạn học sinh nên nắm vững các kiến thức của bài học này để vận dụng tốt vào thực tiễn. Dưới đây là bài viết của chúng tôi về các tác dụng của dòng điện xoay chiều, các bạn hãy ôn tập tốt các kiến thức cần ghi nhớ để đạt được kết quả cao trong học tập.
1. Hệ thống lý thuyết về Các tác dụng của dòng điện xoay chiều
Đây là những lý thuyết về tác dụng của dòng điện xoay chiều mà các bạn cần tham khảo để ghi nhớ.
1.1 Về các tác dụng của dòng điện xoay chiều
Giống như dòng điện một chiều, dòng điện xoay chiều cũng sẽ có các tác dụng nhiệt, tác dụng phát sáng và tác dụng từ. Một điểm khác với dòng điện một chiều chính là đối với dòng điện xoay chiều, khi dòng điện đổi chiều thì lực từ sẽ tác dụng lên nam châm cũng đổi chiều.
2. Đo được cường độ và hiệu điện thế của mạch điện xoay chiều
Để mà đo hiệu điện thế và cường độ dòng điện của dòng điện xoay chiều người ta sẽ dùng vôn kế và ampe kế có kí hiệu là AC hay (∼)
Đặc điểm:
– Kết quả đo sẽ không thay đổi khi ta đổi chỗ hai chốt của phích cắm vào ổ lấy điện.
– Khi đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế xoay chiều, giá trị đo sẽ chỉ giá trị hiệu dụng của cường độ dòng điện và hiệu điện thế xoay chiều.
3. Cách để giải thích các tác dụng của dòng điện xoay chiều
– Khi dòng điện xoay chiều mà đi qua vật dẫn làm cho vật dẫn đó nóng lên, ta sẽ nói dòng điện có tác dụng nhiệt.
– Khi dòng điện xoay chiều mà đi qua bóng đèn làm cho bóng đèn sáng lên, ta sẽ nói dòng điện có tác dụng phát sáng.
– Khi dòng điện xoay chiều mà có tác dụng lên nam châm làm cho nam châm quay, ta sẽ nói dòng điện có tác dụng từ.
4. Cách để nhận biết các dụng cụ đo dòng điện xoay chiều
– Trên ampe kế có ghi chữ là A hay mA, được kí hiệu AC hay ∼
– Trên vôn kế có ghi chữ là V, được kí hiệu AC hay ∼
Chú ý: Trên ampe kế và vôn kế được đo dòng điện một chiều luôn có kí hiệu ở các núm là: “+” và “ – ”.
5. Cách để đo cường độ dòng điện xoay chiều bằng ampe kế
– Lựa chọn ampe kế có được giới hạn đo phù hợp với giá trị ước lượng của dòng điện cần đo.
– Hiệu chỉnh của ampe kế trước khi đo.
– Mắc ampe kế nối tiếp vào đoạn mạch cần đo được (và không cần chú ý đến thứ tự cắm dây vào các chốt của ampe kế).
– Số chỉ ở trên ampe kế (của kim chỉ thị) sẽ chính là giá trị cường độ dòng điện trong mạch.
6. Cách để đo hiệu điện thế xoay chiều bằng vôn kế
– Lựa chọn vôn kế mà có giới hạn đo phù hợp với giá trị ước lượng của hiệu điện thế cần đo.
– Hiệu chỉnh vôn kế trước khi mà đo.
– Mắc vôn kế sẽ song song với đoạn mạch cần đo ( và không cần chú ý đến thứ tự cắm dây vào các chốt của vôn kế).
– Số chỉ ở trên vôn kế (của kim chỉ thị) sẽ chính là giá trị hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch.
Bài tập sgk về Các tác dụng của dòng điện xoay chiều
Cách để vận dụng các kiến thức lý thuyết đã được học vào bài tập như nào sẽ được hướng dẫn ở dưới đây.
Bài C1 trang 95
Hãy mô tả được hiện tượng xảy ra trong mỗi thí nghiệm ở hình 35.1 SGK và cho biết rằng hiện tượng nào chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, tác dụng quang và tác dụng từ.
Hướng dẫn giải:
- Cắm phích cắm của bóng đèn vào ổ điện thì đèn dây tóc sẽ nóng sáng thể hiện tác dụng nhiệt và quang của dòng điện.
- Bút thử điện khi cắm vào ổ điện sẽ làm sáng đèn thể hiện được tác dụng quang của dòng điện
- Nam châm điện sẽ hút được đinh sắt thể hiện tác dụng từ của dòng điện.
Bài C2 trang 95:
Làm thí nghiệm như ở hình 35.2 SGK dưới. Hiện tượng gì sẽ xảy ra khi ta đổi chiều dòng điện? Làm lại thí nghiệm nhưng sẽ thay nguồn điện một chiều bằng nguồn điện xoay chiều là 6V. Hiện tượng xảy ra với thanh nam châm sẽ có gì khác so với trường hợp dùng nguồn điện một chiều? Giải thích vì sao?
Hướng dẫn giải:
Trường hợp ta sử dụng dòng điện không đổi, nếu như lúc đầu cực N của thanh nam châm sẽ bị hút thì khi đổi chiều nó sẽ bị đẩy và ngược lại.
Khi mà dòng điện xoay chiều chạy qua ống dây thì cực N của nam châm sẽ lần lượt bị hút, đẩy chiều dòng điện vào thời điểm đó. Nhưng mà do quán tính nên thanh nam châm nằm ở dưới có thể dao động (rung). Nguyên nhân chính là do dòng điện luân phiên đổi chiều nên đầu dưới của nam châm điện sẽ luân phiên đổi từ cực.
Bài C3 trang 96:
Một bóng đèn có ghi là 6V – 3W. Lần lượt mắc vào mạch điện một chiều rồi mạch điện sẽ xoay chiều có cùng hiệu điện thế 6V. Trường hợp nào thì đèn sáng hơn? Vì sao?
Hướng dẫn giải:
Sẽ sáng như nhau. Vì hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều sẽ tương đương với hiệu điện thế của dòng điện một chiều có cùng giá trị.
Bài C4 trang 97:
Đặt 1 nam châm điện là A có dòng điện xoay chiều chạy qua trước 1 cuộn dây dẫn kín là B như hình 35.6 SGK. Sau khi mà công tắc K đóng thì trong cuộn dây dẫn B có xuất hiện dòng điện cảm ứng hay không? Tại sao?
Hướng dẫn giải:
Có. Vì dòng điện xoay chiều sẽ chạy vào cuộn dây của nam châm điện tạo ra một từ trường biến đổi. Các đường sức từ của từ trường ở trên sẽ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây B biến đổi. Do đó ở trong cuộn dây B sẽ xuất hiện dòng điện cảm ứng
Hướng dẫn giải bài tập sbt vật lý 9
Dưới đây là hướng dẫn một số bài tập trong sách bài tập nhằm giúp các bạn học sinh ôn luyện được kỹ càng hơn.
Bài 35.1 trang 76
Trong thí nghiệm ở hình 35.1, đã có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm khi mà ta đổi chiều dòng điện chạy vào nam châm điện?
A. Kim nam châm vẫn sẽ đứng yên.
B. Kim nam châm sẽ quay một góc 900.
C. Kim nam châm sẽ quay ngược lại.
D. Kim nam châm sẽ bị đẩy ra.
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án là C
Bài 35.2 trang 76
Trong thí nghiệm ở hình 35.2 dưới, đã có hiện tượng gì đã xảy ra với kim sắt khi mà ta đổi chiều dòng điện chạy vào nam châm điện?
A. Kim sắt vẫn sẽ bị hút như trước.
B. Kim sắt đã quay một góc 900.
C. Khi mà sắt quay ngược lại.
D. Kim sắt sẽ bị đẩy ra.
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án là A
Bài 35.3 trang 76 :
Có hiện tượng gì đã xảy ra với miếng nam châm khi ta cho dòng điện xoay chiều chạy vào nam châm điện ở hình 35.3?
A. Miếng nam châm sẽ bị nam châm điện hút chặt.
B. Miếng nam châm sẽ bị nam châm điện đẩy ra.
C. Miếng nam châm đứng yên, không bị hút và không bị đẩy.
D. Miếng nam châm luân phiên sẽ bị nam châm điện hút, đẩy.
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án là D
Bài 35.4 trang 76:
Đặt một dây dẫn thẳng sẽ song song với trục Nam – Bắc của một kim nam châm được đứng cân bằng. Có hiện tượng gì với kim nam châm khi mà cho dòng điện xoay chiều lấy từ lưới điện quốc gia chạy qua dây dẫn ? Hãy giải thích hiện tượng.
Hướng dẫn giải:
Khi mà kim nam châm vẫn đứng yên như cũ, thực ra lực từ sẽ tác dụng vào mỗi cực của kim nam châm luân phiên đổi chiều theo như sự đổi chiều của dòng điện. Nhưng vì kim nam châm có quán tính, dòng điện xoay chiều ở trên lưới điện quốc gia sẽ có tần số lớn (50Hz) cho nên kim không kịp đổi chiều quay và sẽ đứng yên.
Trên đây là những kiến thức quan trọng về bài các tác dụng của dòng điện xoay chiều. Hy vọng với những kiến thức trên sẽ giúp các bạn hoàn thành tốt môn học. Trong quá trình học tập còn gặp nhiều khó khăn các bạn hãy truy cập vào kienguru.vn để được hỗ trợ tốt nhất.
